Jongeren in justitiële jeugdinrichtingen

In Nederland verblijven dagelijks zo’n 500 jongeren in een justitiële jeugdinrichting (JJI); vaak voor korte tijd, soms meerdere jaren. Tijdens hun verblijf in detentie volgen deze jongeren onderwijs. Dat geeft hen perspectief op een goede terugkeer in de samenleving. Betekenisvol en passend onderwijs voor deze jongeren verzorgen, is geen gemakkelijke opgave. De Onderwijsraad buigt zich over de vraag hoe het onderwijs in JJI’s beter kan en wat daarvoor nodig is.

Jongen maakt huiswerk
Beeld: ©Onderwijsraad

Met dit advies kijkt de Onderwijsraad naar een deel van het onderwijsstelsel dat weinig aandacht krijgt in onderwijsbeleid. Juist voor deze jongeren kan onderwijs echter een groot verschil maken. Tegelijk is het een complexe opgave om binnen justitiële jeugdinrichtingen onderwijs te verzorgen. Er spelen hier specifieke vragen en uitdagingen, waar andere scholen niet of in veel mindere mate mee te maken hebben. Zo is er sprake van een voortdurend wisselende doelgroep die bovendien bestaat uit jongeren met heel verschillende leeftijden, achtergronden, ervaringen en ambities. Ook de context van detentie, waarin de wereld van justitie, de wereld van zorg en de wereld van onderwijs bij elkaar komen, zorgt voor uitdagingen.

Advies in voorbereiding

De minister van Onderwijs heeft de raad verzocht in te gaan op de vraag hoe het onderwijs aan jongeren in justitiële jeugdinrichtingen kan verbeteren en wat daarvoor nodig is.

De raad kijkt naar het onderwijs in de justitiële jeugdinrichtingen. Hoe kan daar goed onderwijs verzorgd worden? En wat is zinvol en betekenisvol onderwijs in deze context? Wat komt daarbij kijken, wat vraagt dat van leraren en andere betrokken professionals? En hoe kan het beste worden omgegaan met de verscheidenheid onder de leerlingen? Hoe komt onderwijs (scholing en vorming) tot zijn recht bij integratie in een dagprogramma en de benadering van jongeren in de jeugdinrichting?

Daarnaast kijkt de raad naar de plaats van dit onderwijs in het onderwijsbestel en -stelsel en naar de samenwerking met andere onderwijsinstellingen. Hoe verlopen de overdracht en afstemming bij instroom, dat wil zeggen bij de overgang van de school of opleiding van herkomst – als die er is – naar de school die verbonden is aan de justitiële jeugdinrichting? En hoe verlopen de overdracht, afstemming en nazorg bij de doorstroom naar vervolgonderwijs na detentie?

Dit advies wordt verwacht in het derde kwartaal van 2024.