Het nieuw te vormen kabinet staat voor een aantal urgente opgaven, zowel internationaal als binnen onze landsgrenzen. In een brief aan de informateur roept de Onderwijsraad op om de brede opbrengsten van investeringen in het onderwijs én de bijdrage die onderwijs levert aan een veerkrachtige samenleving niet uit het oog te verliezen. Daarnaast wijst de raad op een aantal vraagstukken die in het bijzonder aandacht vragen voor het waarborgen van goed onderwijs voor iedereen.
Beeld: © Onderwijsraad
Onderwijs is een essentiële publieke voorziening, die van grote waarde is voor individuele burgers en voor de samenleving als geheel. Onderwijs is ook van cruciaal belang om beleidsambities op andere terreinen waar te kunnen maken. Zonder goed opgeleide mensen zijn deze ambities niet te realiseren, of het nu gaat om veiligheid, voedselvoorziening, woningbouw, infrastructuur, zorg, internationale betrekkingen, of de energietransitie.
Investeren in onderwijs loont
De afgelopen periode is fors bezuinigd op het onderwijs. De Onderwijsraad roept op om de brede opbrengsten van investeringen in het onderwijs en de waarde van goed onderwijs voor onze samenleving niet uit het oog te verliezen bij de onderhandelingen over de begroting. Investeringen in onderwijs betalen zich een leven lang uit. Bezuinigen op onderwijs betekent verzwakking van een essentiële pijler onder een gezonde, welvarende en veerkrachtige democratische samenleving.
Onderwijskansen voor iedereen
Het individuele en het maatschappelijk belang van goed onderwijs vereisen dat alle kinderen er de vruchten van kunnen plukken. Niet alleen de raad, maar ook de onderwijssector en werkgevers, roepen al tijden op werk te maken van een flexibeler inrichting van ons onderwijsstelsel. Al langer is bekend dat de huidige stelselinrichting met de vroege selectie en doorgeschoten differentiatie de ontwikkelkansen van verschillende groepen leerlingen belemmert.
De raad vraagt ook aandacht voor jongeren die opgroeien in minder gunstige sociaaleconomische omstandigheden. Zij lopen tegen uiteenlopende drempels aan die volwaardige deelname aan het onderwijs in de weg staan.
Goed onderwijsbeleid voor goed onderwijs
Goed onderwijs vraagt om goed onderwijsbeleid. De complexe vraagstukken waarvoor het onderwijs zich gesteld ziet, vergen politieke moed om de oorzaken ervan onder ogen te zien en een lange adem om deze aan te pakken. Ze vereisen doordacht beleid dat oog houdt voor de samenhang tussen verschillende onderdelen van het onderwijssysteem.
De raad benadrukt tenslotte het belang van zorgvuldigheid in de omgang met de vrijheid van onderwijs. Met de vrijheid van onderwijs verankerd in onze Grondwet, biedt het Nederlandse onderwijsbestel van oudsher ruimte voor meerstemmigheid en onderwijs dat aansluit bij de levensovertuiging van verschillende groepen in onze samenleving. Die vrijheid vraagt om het bewaken van de kaders van de democratische rechtsstaat én van de ruimte voor pluriformiteit binnen die kaders.