De vraag naar het gespecialiseerd onderwijs groeit. Tegelijkertijd speelt de vraag of elke leerling die nu wordt aangemeld voor het gespecialiseerd onderwijs, daar daadwerkelijk het best past. Welke bijdrage kan het gespecialiseerd onderwijs leveren om leerlingen met een ondersteuningsbehoefte volwaardig te kunnen laten deelnemen aan onderwijs, en welke voorwaarden stelt die bijdrage aan het beleid en de onderwijspraktijk?
Beeld: © Onderwijsraad
Het gespecialiseerd onderwijs biedt onderwijs aan leerlingen die als gevolg van een beperking, ziekte of (gedrags)stoornis ondersteuning nodig hebben die het regulier onderwijs onvoldoende kan bieden. Het gespecialiseerd onderwijs omvat zowel speciaal basisonderwijs (sbo) en speciaal onderwijs (so) als voortgezet speciaal onderwijs (vso).
De vraag naar het gespecialiseerd onderwijs groeit. Het sbo, so en vso hebben moeite hierin te voorzien. Er zijn lange wachtlijsten, waardoor leerlingen soms alsnog langer in het reguliere onderwijs blijven of – als dat niet gaat – soms een periode helemaal niet naar school gaan.
Tegelijkertijd speelt de vraag of elke leerling die nu wordt aangemeld voor het gespecialiseerd onderwijs, daar daadwerkelijk het best past. Daarnaast staat de groei van het gespecialiseerd onderwijs op gespannen voet met het overheidsstreven naar inclusief onderwijs, waarin leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte zo veel mogelijk samen naar school gaan met leerlingen die deze extra ondersteuningsbehoefte niet hebben. In de verbeteraanpak passend onderwijs zijn daartoe diverse samenwerkingsinitiatieven tussen het regulier en gespecialiseerd onderwijs opgezet, die een beroep doen op de kennis van en expertise rond het gespecialiseerd onderwijs.
Verkenning in voorbereiding
Op verzoek van de Tweede Kamer voert de Onderwijsraad een verkenning uit naar de veranderende rol en positie van het gespecialiseerd onderwijs binnen het huidige onderwijsbestel, vanuit de vraag: Welke bijdrage kan het gespecialiseerd onderwijs leveren om leerlingen met een ondersteuningsbehoefte volwaardig te kunnen laten deelnemen aan onderwijs, en welke voorwaarden stelt die bijdrage aan het beleid en de onderwijspraktijk?
Deze verkenning verschijnt naar verwachting in 2027.