Profielen in het vmbo
Op verzoek van de staatssecretaris adviseert de Onderwijsraad over het concept-wetsvoorstel Profielen in het vmbo. De raad ziet de invoering van de profielen als een goede stap in de richting van meer flexibiliteit en maatwerk, maar voor een toekomstbestendige vmbo is meer nodig. Hij geeft de staatssecretaris daarom in overweging om dit advies te bezien in samenhang met een door de raad nog op te stellen breder advies over het vmbo.
Profielen moeten zorgen voor meer flexibiliteit en maatwerk in (beroepsgerichte) programma’s
Op verzoek van de staatssecretaris adviseert de Onderwijsraad over het concept-wetsvoorstel Profielen in het vmbo. In het concept-wetsvoorstel wordt een nieuwe inhoud en een aangepaste structuur voorgesteld van de (beroepsgerichte) programma’s en examens in het vmbo. Het concept-wetsvoorstel beoogt een belangrijk begin te markeren: de start van een proces om het vmbo zo in te richten dat het meer toekomstbestendig wordt en beter kan inspelen op de specifieke problemen waar de sector mee kampt.
Het concept-wetsvoorstel betreft het invoeren van profielen in alle leerwegen van het vmbo. Deze komen in plaats van de huidige sectoren en afdelingen. De voorgestelde programma’s bestaan uit drie delen: (a) een gemeenschappelijk deel, (b) een profieldeel, en (c) een vrij deel met (beroepsgerichte) keuzevakken. De nieuwe profielvakken zijn inhoudelijk geactualiseerd met het oog op een betere aansluiting op het vervolgonderwijs en de beroepspraktijk. Ze hebben een breder karakter dan de meeste van de huidige beroepsgerichte examenprogramma’s.
Wetsvoorstel stap in goede richting; om het vmbo toekomstbestendig te maken, is meer nodig
De raad ziet de invoering van de profielen zoals voorgesteld in het concept-wetsvoorstel als een stap in de goede richting. Met de nieuwe programma’s is er een oplossing gevonden voor een aantal problemen waar het vmbo mee kampt. De huidige beroepsgerichte examenprogramma’s per leerweg zijn versnipperd en overlappen elkaar soms ook. Met een afnemend leerlingenaantal legt dit voor scholen een te grote druk op de organisatie van de programma’s. Doordat het concept-wetsvoorstel steunt op de aanbevelingen van Stichting Platforms Vmbo, verwacht de raad dat de profielen in de onderwijspraktijk de gewenste flexibiliteit bieden.
De raad ziet de invoering van de profielen nadrukkelijk als een eerste stap in het proces naar een meer toekomstbestendig vmbo. De toekomst van het vmbo vergt volgens hem echter een diepgaandere analyse van de functie en positie van het vmbo in de context van ontwikkelingen in het onderwijsstelsel, in de samenleving en op de arbeidsmarkt. Op verzoek van de Tweede Kamer heeft de raad thans zo’n breder advies over het vmbo onder handen. De raad geeft de staatssecretaris in overweging om het voorliggende advies over het conceptwetsvoorstel in samenhang te bekijken met dit nog komende advies.
Specifiek met betrekking tot het conceptwetsvoorstel, geeft de raad alvast een aantal overwegingen ten aanzien van het conceptwetsvoorstel mee:
- Expliciteer de overwegingen bij de gemaakte clustering van de programma’s in profielen. Ten aanzien van de gemaakte clustering ziet de raad twee risico’s: risico op onevenwichtigheid en gebrek aan doorlopende leerlijnen;
- Laat de volgorde van school- en centraal examen vrij, zodat de flexibiliteit van de nieuwe structuur kan worden benut;
- Realiseer regionale afstemming van keuzevakken om kwaliteit en doorstroomsucces te borgen;
- Kijk naar de opheffingsnorm en de overgangsregeling.